Dat de skills van werkenden niet in beeld zijn, is de oorzaak van de mismatch op de arbeidsmarkt

“Het Skillspaspoort past in het idee dat we iedereen nodig hebben en dát past bij het idee dat het pas goed gaat met Nederland wanneer het goed gaat met iedereen.” Dat zei demissionair minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bij het in ontvangst nemen van het rapport ‘Samen op weg naar een Integraal Skillspaspoort’ op de gelijknamige conferentie. “Bij bestaanszekerheid hoort ook scholing en waardering voor wat je kunt. We willen uiteindelijk een flexibele arbeidsmarkt creëren, waarin je werkelijk je talenten kunt ontwikkelen. Als je op veranderingen inspeelt als werknemer en als werkgever kunnen we gezamenlijk aan de slag met de uitdagingen van onze tijd.” 

Het ‘skillspaspoort’ als vervanging van het CV

De conferentie, op 20 november in het Cobra Museum in Amstelveen, werd gehouden ter ere van de afsluiting van het ‘EU Year of Skills’. De Europese Unie wilde daarmee bevorderen dat zowel de beroepsbevolking als werkgevers meer focussen op werving, selectie en opleiding op basis van ‘skills’ (vaardigheden), in plaats van op CV’s en diploma’s. Het World Economic Forum gaf in 2021 al aan dat “het niet in beeld hebben en houden van de skills van onze werknemers (of aankomend werknemers) dé oorzaak is van de discrepantie op de arbeidsmarkt.” 

Het ‘skillspaspoort’ biedt daarvoor meer kansen dan het traditionele CV. “Diploma’s laten wel zien wat iemand kan, maar een gebrek aan diploma’s betekent niet dat iemand niets kan,” aldus Jos Sanders, lector bij de HAN en onderzoeker bij TNO. Volgens Jopie Nooren, College van Bestuur Voorzitter HvA, geeft het rapport een goede duiding van wat ‘skills’ dan precies zijn: een combinatie van de persoonlijkheid van iemand, zijn of haar drijfveren en vaardigheden.

Bekijk de foto's van de conferentie in deze fotogalerij

Naar een skillsbased arbeidsmarkt

Verscheidene Hogescholen en TNO hebben in 2022 gezamenlijk verkend hoe een ‘skillsbased’ arbeidsmarkt kan worden vormgegeven. Voor het invoeren van een skillspaspoort is namelijk niet alleen software nodig. Er moet ook een betrouwbare en onafhankelijke waardering komen van de vaardigheden van de (aankomend) medewerker. Daarnaast moeten werkgevers op een nieuwe manier gaan kijken naar talent.

In 2023 vond een tweede onderzoek plaats naar concrete toepassingen. Veel arbeidsmarktpartijen en aanbieders van zogeheten ‘skillsplatformen’ werkten hieraan mee. In het gezamenlijk rapport dat aan Van Gennip is overhandigd, presenteren zij hun bevindingen. Het rapport van de ISP-werkgroep laat zien hoe werving en selectie op basis van skills de kloof tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt kan overbruggen. De werkgroep wil hiermee zowel arbeidsmarktpartijen als beleidsmakers inspireren en aanzetten tot vervolgstappen.

Bekijk ons dossier Integraal Skillspaspoort voor achtergrondinformatie en nieuws over het Integraal Skillspaspoort programma

Het ‘skillsplatform’ in de samenleving

In de middag vond een plenaire sessie plaats met als thema 'Hebben we een tekort of een mismatch op de arbeidsmarkt?' Deelnemers aan deze sessie waren Gertrud van Erp (Secretaris Onderwijs VNO-NCW en MKB Nederland),  Prof. Dr. Marinka Kuipers (bijzonder Hoogleraar Leeromgeving en loopbanen Open Universiteit) en Paul Guldemond (wethouder Duurzame Economie Zwolle).

Tijdens dit debat werd veel aandacht besteed aan de rol van het onderwijs. Hoe kan daar op vaardigheden worden ingezet? “Twee op de drie van de kinderen die nu in groep 8 zitten, heeft later een baan die nu nog niet bestaat,” wist één van de bezoekers te vermelden. Hierop bevestigde Van Erp dat het concept van de beroepsopleiding misschien al wel achterhaald is.

De Skills Ambassade en aanvraag Groeifonds

De conferentie werd afgesloten met de oprichting van de Skills Ambassade, om het programma te borgen en stappen te zetten in de toekomst. Er moet namelijk veel gebeuren: behalve het aanbod van skillsplatformen in de markt, zijn ook een skillswallet (om skills te verifiëren en valideren) en de ‘skillstaal’ (Europese standaarden voor gebruikte terminologie) nodig. De Skills Ambassade lanceerde een website die bezoekers helpt om het best passende skillsplatform te kiezen en een skillspaspoort te gebruiken.

Bezoekende organisaties is gevraagd om het commitment om (zij het financieel, zij het symbolisch) de aanvraag voor een subsidie vanuit het Nationaal Groeifonds te doen. De ambitie is om daarmee de komende jaren het gebruik van een Integraal Skillspaspoort op de kaart te zetten.

De waarde van het rapport

Tijdens de conferentie kwam ook een gesprek op gang over de rol van AI. Laurens Waling, Chief Evangelist van AI scale-up 8vance, stoorde zich eraan dat de panelleden steeds spraken over de inzet van AI als ‘hulpmiddel’. “AI kan beter matchen met minder ‘bias’ dan mensen. Moet het gezien de problematiek rondom diversiteit niet verplicht worden?” Kuipers reageerde hierop door te verwijzen naar het gegeven dat AI nog in de kinderschoenen staat en dat het vooral zaak is het goed te leren gebruiken.

Dat inzien van de meerwaarde van skillsplatformen kan ook MKB’s over de streep trekken die het nu nog niet aandurven om hierin te investeren. Mark Van Assema, hoofdredacteur van HR Tech Review, ziet hier precies de toegevoegde waarde van het rapport. “Door met meer dan 20 cases te laten zien hoe skills in praktijk gebruikt worden en met welk resultaat, kunnen andere organisaties voor zichzelf ook de meerwaarde bepalen. Het is zo veel concreter dan alleen maar praten over de theorie en met leveranciers.”

OOK EEN EXEMPLAAR VAN HET RAPPORT ONTVANGEN?

Het rapport is hier te bestellen.