"Als je ziet hoe weinig prioriteit digitalisering bij HR heeft, daar kan ik bijna niet van slapen."

Uit het jaarlijkse HR Trendonderzoek van Berenschot, Performa en AFAS Software onder ruim 1600 HR-professionals blijkt dat HR-professionals het thema digitalisering steeds minder belangrijk vinden. Vorig jaar vond 44% van de professionals digitalisering nog belangrijk, in 2022 is dat gedaald tot slechts 26%. Naar verwachting daalt dit percentage volgend jaar tot 19 procent. 

HR klaar met digitaliseren?

Betekent het gebrek aan belangstelling voor verdere digitalisering misschien dat HR ‘klaar’ is met digitaliseren? Dat blijkt niet het geval. Hans van der Spek, manager kenniscentrum M&O bij Berenschot, pakt de cijfers van het onderzoek er even bij. Voor een aantal HR-domeinen is de digitalisatiegraad bijzonder laag. Zoals talentmanagement: 12% van de ondervraagden heeft dit volledig gedigitaliseerd. Performancemanagement staat op 24%.

“Waar ik me over verbaas, is dat de stijgende lijn die tijdens de pandemie was ingezet niet heeft doorgezet. Sterker: we zien een dalende lijn als het gaat om de urgentie rondom IT-ondersteuning in HR-processen”, vertelt Hans. “En dat is opvallend, zeker omdat we op grote schaal hybride zijn gaan werken. Daarmee zijn er meerdere belangrijke redenen bijgekomen om de IT-ondersteuning strak te hebben.” 

HR heeft HR-bril op

Wat het onderzoek ook laat zien, is dat de basis, de administratieve taken, in vrijwel iedere organisatie wel op orde is. “Het is in het belang van HR om deze zaken goed te regelen.” En dan kom je ook gelijk bij de kern van het probleem volgens Hans: “De blik van HR is gericht op: hoe kunnen we óns leven makkelijker maken? Niet: Hóé kunnen we de organisatie op een goede manier ondersteunen? Voor veel HR-domeinen geldt nog te vaak: we doen het al lang op deze manier, de medewerkers komen er uiteindelijk toch wel uit.” 

Employee experience

“Maar realiseren organisaties zich wel dat de wijze waarop medewerkers digitaal ondersteund worden invloed heeft op de employee experience? Eigen medewerkers zijn, net als bij Bol.com, ook een echte klant. Denk aan hoe transparant en eenvoudig het proces is als je daar iets bestelt. Dát is het referentiekader van je medewerker. Zet dat af tegen processen in je eigen organisatie: hoe zijn die ingericht? Neem bijvoorbeeld het betaald ouderschapsverlof. Kan een medewerker die betaald ouderschapsverlof aanvraagt dit proces op een eenvoudige manier starten?”

Kortom: zie je jouw eigen medewerkers als interne klant? Hoe ervaart de medewerker de organisatie waarin hij werkt? “Deelnemers uit het onderzoek maken zich - in deze krappe arbeidsmarkt - meer en meer zorgen of de mensen in de organisatie wel aan boord blijven, vertelt Hans. “Dit gaat óók over digitalisering. Als we willen dat mensen zich adequaat ondersteund voelen in de organisatie, vertaal dat dan door naar het digitaliseren van HR-processen.”

Werving en selectie

“Nu heeft 43% van de organisaties het W&S-proces nog niet digitaal ondersteund. Maar wie zich wil profileren als aantrekkelijke werkgever kán niet zonder een adequaat ATS-systeem. Ik zou niet graag in de schoenen staan van de HR-professional die, in deze toch wel lastige arbeidsmarkt, een interessante sollicitant kreeg, die vervolgens afhaakte omdat de organisatie niet snel reageerde.”
 

Privacy- en databeveiliging

Ook privacy- en databeveiliging scoren laag op het prioriteitenlijstje van HR-professionals. Vorig jaar gaf 12% van de bedrijven prioriteit aan dit onderwerp. Dit jaar is dat verder gedaald tot 4%. “Als ik kijk naar cijfers van 2013 tot nu dan zie je een piek in 2018. Die opleving is vooral ingegeven door de AVG. Dus minder vanuit het eigen geloof, maar eerder: ‘hier moeten we wat mee’. Daarna ebt de aandacht weer weg.”

“Wanneer medewerkers meer vanuit andere (thuis)locaties of zelfs het buitenland werken, is het noodzaak om als bedrijf je privacy- en databeveiliging op orde te hebben. Je hebt als werkgever namelijk minder zicht op de omgeving waarin iemand zijn of haar werk uitvoert. Denk bijvoorbeeld aan de consequenties die open wifi-netwerken in de trein of koffietentjes met zich meebrengen, helemaal in het buitenland. Het is zorgelijk om te zien dat juist dit jaar de urgentie rondom dit thema nog meer is verminderd.”

“Bij HR is de gedachte vaak dat privacy- en databeveiliging bij IT ligt. Uiteraard, IT moet het technische deel inrichten maar uiteindelijk is de mens de grootste risicofactor als het gaat om dataveiligheid. Én daar ligt daar een belangrijke rol voor HR – zij kunnen sturen op bewustwording en verantwoord gedrag binnen de organisatie.”

•  Lees daarover ook: De cyberweerbaarheid van je organisatie vergroten? Integreer cyberveilig gedrag in je personeelsbeleid. 

Ook weinig aandacht voor impact digitalisering

Een ander ‘issue’ volgens Hans is dat HR de invloed van digitalisering op personeelsbeleid onderschat. Het thema ‘Impact robotisering/ digitalisering op personeelsbeleid’ staat op de één na laatste plaats als gevraagd wordt naar de vijf belangrijkste HR-Thema's voor de organisatie.
“Vreemd is dat 85% van de organisaties wel weet dat processen gaan veranderen door digitalisering en robotisering. Toch heeft slechts 15% een doorvertaling gemaakt naar wat dit voor de organisatie betekent. Zoals: welke mensen ga je werven? Of: welke opleidingen moet je gaan verzorgen?’ Het bewustzijn is er dus wel, maar vervolgens wordt er niks mee gedaan.”
Het betekent volgens Hans dat organisaties mensen aan het werven zijn met een functieprofiel uit 2018. “Terwijl je weet dat je al een uitdaging gaat krijgen met alle mensen die nú in je organisatie werken - om die klaar voor de toekomst te krijgen.” 

Hoge werkdruk

“Ter verdediging van HR: veel organisaties hebben de laatste jaren fors op deze afdeling beknibbeld. Door de hoge werkdruk zie ik in veel organisaties wat ik het ‘bulldozer-effect’ noem: organisaties schuiven zaken als digitalisering steeds voor zich uit. Wij kunnen de cijfers van al die jaren naast elkaar leggen. Ieder jaar is er de intentie om met digitalisering aan de slag te gaan. Het jaar daarop zeggen ze vaak hetzelfde.”

Wat ook speelt volgens Hans: het lukt nu nog vaak onvoldoende om de rest van de organisatie mee te krijgen. “HR heeft input nodig van de business. Denk aan strategische personeelsplanning, dat is niet een feestje van HR. Als je een bredere laag van de organisatie bij het digitaliseren van HR-processen betrekt, gaat het zeker ook meer prioriteit krijgen.”

Over het HR-trendonderzoek

‘HR Trends’ is een jaarlijks terugkerend onderzoek onder HR-professionals in Nederland. Het is een initiatief van Performa Uitgeverij, uitgevoerd door organisatieadviesbureau Berenschot, met ondersteuning van AFAS Software.

Het onderzoek is in het voorjaar van 2022 gehouden onder 1.686 HR-professionals in Nederland. Download gratis het HR Trendrapport 2022-2023 en lees over de trends binnen HR.