HR als dirigent: verslag congres HRM in de overheid

Afgelopen donderdag 20 april 2023 om 9.00 was het zover. De 11de editie van HRM in de overheid. Dit congres, georganiseerd door CKC seminars, vond plaats in Bussum in het Spant! Het aanbod van de dag was zeer gevarieerd, net als de partners, de sponsoren, de exposanten en de deelnemers. De deelnemers waren professionals werkzaam bij de rijksoverheid, gemeenten, provincies, landelijke overheden, waterschappen, politie, brandweer en ZBO’s (Zelfstandige Bestuursorganen) en meer. Een leuk detail was dat er vier generaties aanwezig waren: Generatie X, Y en Z en de Pragmaten, maar daarover later meer.

HR als Dirigent: tijd voor fundamentele verandering van de overheidsorganisatie

De afgelopen jaren heeft HR moeten anticiperen op snel veranderende arbeidsverhoudingen en alle uitdagingen die daarbij horen. Veranderingen bleken mogelijk, maar gingen soms langzamer dan wij zelf zouden willen. Maar de afgelopen jaren zijn we erachter gekomen dat bijzondere gebeurtenissen versnellers kunnen zijn om complexe vraagstukken op te lossen.

De verandervraagstukken en -uitdagingen houden continue aan, en veel staat er nog voor de deur of ligt er al op ons bureau. Denk aan de krapte op de arbeidsmarkt, een andere kijk op arbeid door de verschillende generaties, het permanente leren wat er van ons verwacht wordt of het binden en boeien van goede mensen door onder andere ‘een goed gesprek’. Hoe zorgen we er samen voor dat we standvastig zijn en betrouwbaar maar ook flexibel en dat we de aansluiting behouden bij onze medewerkers en natuurlijk de burger? HR heeft hierin een mooie rol en mag als verbinder de rol van dirigent in de organisatie oppakken.

Dagvoorzitter Otto Thors: “We belonen de verkeerde mensen”

De opening door dagvoorzitter Otto Thors was leuk, maar zeker ook prikkelend. Feiten werden niet vermeden. Zo vertelde Otto dat 1 op de 3 medewerkers naar een andere functie verhuist binnen 3 jaar. Dat er een flinke groei was aan collega’s, maar dat de groei op beleid 25% was en in de uitvoering 16%. Een verschil van 9%, terwijl de druk op de uitvoering zo hoog is.

Op originele wijze vergeleek Otto ons werk met de magie die een dirigent heeft. Als voorbeeld werd de beroemde dirigent Bernard Haitink aangehaald. Kenmerkend voor zijn stijl van dirigeren is dat hij grote muzikale spanningsbogen wist te realiseren en zowel aan de grote lijn als aan details in de muziek evenwichtig aandacht schonk. Een rol die hij met groot succes vorm gaf en een uitdaging die herkenbaar is voor HRM in de huidige tijd. Hoe besteden we aandacht aan de details en aan de grote lijnen?

Otto daagde ons uit om na te denken over de inkleding van onze rol, waarbij onze ervaring, bezieling en ons zelfvertrouwen een prominente plek heeft. Hij benadrukte het belang van elkaar opzoeken en kennis delen en elkaar versterken. Als afsluiter prikkelde hij ons door te vragen waarom we onze managers zo faciliteren in hun ontwikkeling en professionalisering, terwijl volgens velen de focus veel meer op de medewerker moet liggen en hoe de manager hierop een motiverende rol heeft. 

Betekenisvol werk(t) in de Overheid. Marcel Stevens in gesprek met Pieter Philippart van de Driessen Groep

Theatermaker Marcel Stevens en Pieter Philippart van de Driessen Groep spraken samen over het belang van werkgeluk binnen de werkomgeving. Ze haalden Prof. dr. Ruut Veenhoven aan, socioloog en emeritus hoogleraar ‘Sociale condities voor menselijk geluk’ aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en bijzonder hoogleraar aan de North-West University in Zuid Afrika. Hij toonde onder andere aan dat autonomie, betekenisvol werk en verbondenheid belangrijke aspecten zijn. Stevens vroeg Philippart te vertellen hoe zij deze inzichten geïntegreerd hadden binnen de Driessen Groep.

Er kwamen mooie inzichten langs. Ik wil er graag eentje uithalen dat mij in het bijzonder aansprak. We werken veel in processen, maar we moeten nooit vergeten dat de mens heel vaak de factor is in het proces die bepaalt of er succes behaald wordt of niet. Zorg dat de mens betekenisvol werk heeft, en je kan zo samen het verschil maken. De brug naar de overheid werd geslagen door aan te stippen dat overheidsinstanties een bepalend onderdeel zijn van de mate waarin inwoners geluk ervaren. Als we het dan over betekenisvol werk hebben, is dit zeker een voorbeeld!

Marcel sloot af met een praktijkvoorbeeld (waarvan ik de naam niet zal noemen omdat dit nu niets bijdraagt). De medewerker van het bedrijf was een medewerker uit het boekje, omdat hij voor 100% de regels en procedures volgde die hem waren voorgeschreven. Helaas voor hem en het bedrijf werd een specifiek voorval op video vastgelegd. Hierbij werd de menselijke maat helaas niet gevolgd en daarmee verstoorde deze medewerker één van de belangrijkste momenten in een mensenleven namelijk een huwelijksaanzoek op een plek waar mensen volgens de regels niet mochten komen. De medewerker deed wat hem werd opgedragen en het huwelijksaanzoek was verpest. Het voorbeeld sprak boekdelen, en toonde aan dat het o zo belangrijk is dat we procedures hebben, maar dat we nooit de bezieling moeten verliezen om betekenisvol te kunnen zijn voor onze klanten. Het maakt klanten blij en verhoogt ons werkgeluk! 

Workshop “Weg met het beoordelingsgesprek!”

Als talentontwikkelaar en begeleider van de vernieuwing van de beoordelingsgesprekken voelde ik mij als een vis in het water bij deze workshop, want dit was helemaal mijn onderwerp. Een groot compliment voor de gemeente die deze workshop gaf. Erg mooi hoe ze zich met bezieling hebben ingezet voor het vergroten van het werkgeluk, de betrokkenheid en de ontwikkeling van hun medewerkers. Het was erg mooi om te zien dat deze stap gezet werd. Ik merkte dat de wens om dit op te pakken groot was in de zaal, maar daarnaast had iedereen ook de vraag: ‘hoe dan?’

Muzikaal intermezzo van Joep Everts

Zonder de laatste sprekers tekort te willen doen, hou ik het delen van mijn ervaring verder kort.

De middag werd gevuld door onder andere Joep Everts, musicus die zijn talent inzette als klanklichaam en zo een muzikale Energizer verzorgde. Het mooie was dat Joep uiteraard zijn verhaal verbond aan leiderschap en hoe de maat en de noten stonden voor de werkwijze en de medewerkers in een organisatie. Muziek verbindt en Joep verbond het naadloos in dit prachtige verhaal. 

Why should anybody be led by you door Otto van Wiggen

Een bijzonder verhaal van iemand die als militair gediend heeft voor ons land in een ander land. De lessen van het leger waren duidelijk. Wat mij bij bleef was zijn belangrijkste statement: ‘Niemand is belangrijker dan het team’

Hoe een leider zich gedraagt en welke eigenschappen hij of zij bezit, moeten als uitgangspunt het teambelang hebben. Duidelijke taal en een meetlat die veel leiders aan zou kunnen zetten tot ontwikkeling. 

Optimaal werkgeverschap buiten de overheid: Marie-Louise Verbeek, Directeur Blije Klant en HR, Independer, Martijn Aalders, Director HR, Koninklijke Auping

In een mooi driegesprek sprak Otto Thors met Marie-Louise Verbeek, Directeur Blije Klant en HR, bij Independer en Martijn Aalders, Director HR bij Koninklijke Auping. Beide dus HR Directeur bij twee bekende Nederlandse bedrijven. Het was verrassend en vernieuwend hoe zij aankeken tegen de rol van HR maar mooier nog hoe HR de verbinding maakt met de medewerkers om te bouwen aan werkgeluk. Hoe ze het faciliteren door HR opbouwen, maar het eigenaarschap ook grotendeels bij de medewerkers laten.

Hoe ver dit gaat, bleek uit hun voorbeelden. Van kernwaarden in de tegels aan de wand, een praktische oplossing om over alle onderwerpen te kunnen praten door een vis op tafel te leggen, tot zelfs een goede kop koffie die opgenomen is in de arbeidsvoorwaarden. Natuurlijk gaat niet alles perfect bij deze bedrijven en leren zij ook nog elke dag, maar er werd ook elke dag gewerkt aan werkgeluk en het verschil maken voor medewerker en klant.

Kim Jansen – ‘generatiemanagement toepassen’

Zijn er generatieverschillen of zijn dit leeftijdsverschillen? Kunnen we er iets mee en wat zijn nu die verschillen? Het leuke van deze presentatie van Kim Jansen was dat ze zich afvroeg of ze de zaal kon boeien zo aan het einde van een intensieve dag. Maar de zaal ging los en had vele vragen. Kim liep strak uit de tijd en dat vond niemand erg. Ze had een goed verhaal en gaf mooie inzichten, waarmee we voldaan naar de bar konden om de dag af te sluiten.

Hoe kunnen we de generaties verbinden zodat de kracht van synergie ontstaat?

CKC heel erg bedankt voor deze goed georganiseerde dag. Ik heb vele positieve verhalen gehoord en informatie werd gedeeld en contacten werden gemaakt met de bedrijven als onderling. Echt mooi om hieraan deel te mogen nemen. De dag werd uiteraard mogelijk gemaakt door een aantal partners, sponsoren, exposanten en communicatiepartners onder organisatie van CKC.

Over de auteur: Roy van Bijsterveld is Talentontwikkelaar, trainer en consultant bij ROCTA